این سؤالاتی است که در ذهن بسیاری از مهندسان ناظر ساختمانی وجود دارد و برای مشخص کردن این موضوع باید بدانید عمر مفید ساختمان، یک عدد ثابت نبوده و نمی‌توان مدت مشخصی را به‌عنوان عمر مفید تمام ساختمان‌ها در نظر گرفت. اما باید عرض کنم، یک مهندس ناظر ساختمانی تا پایان عمر مفید ساختمان تحت نظارت خود، در قبال عملیات اجرایی انجام‌شده مسئول می‌باشد.
شاید شما هم شنیده باشید که عمر مفید ساختمان ۲۰ سال یا ۵۰ سال یا … است؛ اما این گفته به هیچ‌عنوان صحیح نبوده و مشخص کردن عمر مفید ساختمان به مسائل زیادی بستگی دارد.
این نکته را باید بدین گونه توضیح داد که عمر مفید ساختمان یعنی عمر مفید تک‌تک اجزاء ساختمانی درجایی که اجراشده و تحت شرایطی که این اجزا بکار گرفته‌شده‌اند.
به‌طور مثال: ساختمانی بعد از ۱۵ سال بهره‌برداری دچار نشست در قسمتی از سازه می‌شود و مالکین این ساختمان از سازنده و سایر عوامل اجرایی آن به جرم کوتاهی در انجام وظایف خود طرح شکایت می‌نمایند. بعد از تشکیل پرونده، قاضی از کارشناسان درخواست می‌کند که نظریه کارشناسی خود را در این رابطه به دادگاه اعلام نمایند.
بعد از حضور کارشناس رسمی داداگستری در محل، ایشان به بررسی عوامل ایجادکننده این مسئله پرداخته و به بررسی تک‌تک اجزایی که می‌تواند در ایجاد این مسئله ایفای نقش کنند می‌پردازند.
مثلاً اگر خاک زیر فونداسیون دستی بوده و این مورد موجب نشست ساختمان شده باشد، نشان‌دهنده این است که سازنده، ناظر و مجری این پروژه در اجرای وظایف خود کوتاهی کرده و باید خسارت پرداخت نمایند.
اما اگر عامل دیگری مانند شکستن لوله فاضلاب یا آب ساختمان باعث این مسئله شده باشد، کارشناسان بررسی می‌کنند که آیا لوله بکار رفته در این قسمت از نوع لوله متناسب با این نوع استفاده می‌باشد یا خیر؟
مثلاً بر اساس مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه‌های دیگر، باید برای فاضلاب اصلی ساختمان از لوله‌های استاندارد و فشارقوی استفاده گردد.
حال اگر در این ساختمان لوله فشار ضعیف مخصوص هواکش استفاده‌شده باشد، و مهندس ناظر هیچ گزارش تخلفی رد نکرده باشد، باید خسارت پرداخت کنند.
متأسفانه ناظر، مالک، مجری و حتی استادکار لوله‌کش این پروژه جزء مقصرین پرونده بوده و باید خسارت پرداخت نمایند. اما اگر عاملی خارج از این عوامل موجب ایجاد این مسئله گردیده باشد، ایشان تبرئه خواهند شد.
ازاین رو توصیه می‌شود مهندسین ناظر گرامی به‌هیچ عنوان به ساختمان بازدید یک کالایی که دارای تاریخ‌مصرف مشخصی می‌باشد نگاه نکرده، و در اجرای تمام اجزای ساختمان و کاربرد آن‌ها دقت کافی را داشته و نسبت به استفاده برخی از مصالح ساختمانی که می‌تواند در پایین آوردن عمر مفید ساختمان تأثیر بگذارند، حساسیت به خرج داده و در گزارشات خود به این‌گونه مسائل نیز اشاره نمایند. تا درزمان وقوع مسئله، بتوانند به‌راحتی از خود دفاع نمایند.
آموختن کوچک‌ترین رسالتی است که بر دوش انسان‌هاست. من نیز خود را در انجام درست این رسالت شریک می‌دانم
